Een knuffelbeest of knuffeldier is een zachte pop in de vorm van een dier. Als afkorting wordt vaak de term knuffel gebruikt, die ook dienst kan doen als algemenere term. Een knuffel is doorgaans een pluchen speelgoedbeest dat gebruikt kan worden door kinderen en volwassenen als troost, om mee te praten, als hulp bij het inslapen of om te ontspannen.
Het woord knuffel is afgeleid van het werkwoord knuffelen.
Het meest bekende knuffeldier is vanouds de teddybeer. Met een knuffelbeest kan een kind spelen en knuffelen. Sommige mensen sparen knuffelbeesten als een hobby. Soms bestaat er een (commerciƫle) relatie met een tekenfilm, een kinderprogramma, een kinderfilm of een computerspel, waardoor het voor kinderen aantrekkelijk wordt gemaakt om als aandenken zelf een of meer knuffels te hebben.
Tegenwoordig
hebben veel kinderen en sommige volwassenen meerdere tot wel tientallen
knuffels. Niet alle knuffels zijn ook als zodanig gemaakt. Sommige (kleine)
kinderen gebruiken een washandje, pyjama of lappenpop die vaak wordt
'afgekloven' als knuffel. Vaak gebeurt dit in combinatie met duimzuigen of
sabbelen op het object. Het is meestal een deel van de knuffel dat de
troostfunctie heeft, zoals de oren van een beest, of zelfs het CE-keurmerk in
de vorm van een label.